Χτίζετε ή ανακαινίζετε; Σε όποια περίπτωση από τις δυο και αν ανήκετε, το ζήτημα της σωστής επιλογής δαπέδου για τους χώρους σας είναι πολύ σημαντικό. Οι λόγοι είναι ξεκάθαροι, με σημαντικότερο το γεγονός πως η καταπόνησή τους είναι καθημερινή και άρα πρέπει να είναι ανθεκτικά στη σκληρή χρήση. Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε και πως η οπτική τους είναι αυτή που χαρακτηρίζουν την αισθητική τόσο της κατοικίας όσο και των ενοίκων της. Πριν καταλήξετε σε κάποια επιλογή καλό είναι να ξεκινήσετε μια έρευνα, ώστε να ενημερωθείτε για τις επιλογές που έχετε, καθώς και για τις δυνατότητες που σας προσφέρουν τα διάφορα υλικά που κυκλοφορούν στην αγορά.
Μια γενική κατηγοριοποίηση που θα μπορούσαμε να κάνουμε στα δάπεδα έχουν να κάνουν με τη σκληρότητα των υλικών. Οπότε και διακρίνονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες στα σκληρά δάπεδα, τα μαλακά και στα ξύλινα που αποτελούν μια κατηγορία ξεχωριστή από μόνα τους.
Στα σκληρά δάπεδα ανήκουν εκείνα που είναι κατασκευασμένα από μάρμαρο, γρανίτη, κεραμικά πλακάκια, ψηφιδωτό, τούβλο ή δάπεδο από σκυρόδεμα. Στα μαλακά δάπεδα ανήκουν τα δάπεδα από λινέλαιο, τα βινυλικά, καθώς και τα δάπεδα από φελλό. Τέλος, τα ξύλινα δάπεδα αποτελούν μια κατηγορία ιδιαίτερη από μόνη της. Πρόκειται για δάπεδα που προέρχονται από διάφορα είδη ξυλείας, τα οποία λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών τους και ιδιοτήτων τους ανήκουν σε μια ξεχωριστή κατηγορία.
Α) ΣΚΛΗΡΑ ΔΑΠΕΔΑ
1) Μάρμαρα και γρανίτες
Το μάρμαρο και ο γρανίτης είναι από τα πιο ανθεκτικά υλικά. Λόγω της πολιτελούς εμφάνισή τους προσδίδουν πολυτέλεια και αρχοντιά σε ένα χώρο, κυρίως όταν καλύπτουν μεγάλες επιφάνειες. Η χρήση του μαρμάρου στην Ελλάδα ανάγεται στα βάθη των αιώνων, καθώς πολλές περιοχές της χώρας έχουν πλούσιο υπέδαφος σε μάρμαρα. Τα Ιωάννινα, ο Βόλος, η Δράμα, η Τήνος, η Βέροια, η Λειβαδιά έχουν μάρμαρα σε αποχρώσεις μπεζ, ροζ, κόκκινου, πράσινου και μαύρου. Οι γρανίτες στη χώρα μας εισάγονται από Ιταλία, Ισπανία, Κίνα και Βραζιλία και κυκλοφορούν στην αγορά σε αποχρώσεις κίτρινου, κόκκινου, κεραμιδί, καφέ, μπλε, άσπρου, ροζέ, μπεζ, και μαύρου. Υπάρχουν όμως και πολύχρωμοι γρανίτες που η οπτική τους εικόνα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Η χρήση του μάρμαρου και του γρανίτη γίνεται κυρίως στην είσοδο μιας κατοικίας και στο σαλόνι, χωρίς να αποκλείεται η παρουσία τους και στα άλλα δωμάτια.
Συντήρηση:
Όπως είπαμε τα δυο αυτά υλικά είναι ιδιαίτερα σκληρά άρα και ανθεκτικά. Σε περίπτωση που ένα μάρμαρο χρειάζεται μεγαλύτερη αντοχή με ειδικές κατεργασίες εμποτισμού, μπορούν αυτές να αυξηθούν. Το μαρμάρινο δάπεδο δεν χρειάζεται ιδιαίτερη διαδικασία συντήρησης. Ο καλύτερος τρόπος είναι ένας απλός καθαρισμός με πράσινο σαπούνι, οινόπνευμα και νερό. Για να διατηρείται ένα δάπεδο εντυπωσιακό βασική προϋπόθεση είναι η διατήρηση της γυαλάδας του η οποία είναι και ένα μέσο προστασίας του, καθώς το αδιαβροχοποιεί. Για να διατηρηθεί το γυάλισμα πρέπει ο καθαρισμός να γίνεται με καθαριστικά με ουδέτερο pH.
Η συντήρηση του δαπέδου από γρανίτη από την άλλη είναι λίγο διαφορετική, καθώς υπάρχει ένα ειδικό κερί που αυξάνει τις αντοχές του και συμβάλλει στην καλή του όψη! Αφού το δάπεδο έχει καθαριστεί και είναι τελείως στεγνό, απλώνετε ένα συνεχές, ισομερές στρώμα από το ειδικό κερί, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο εργαλείο.
2) Κεραμικά πλακάκια
Η χρήση κεραμικών πλακακίων στις ελληνικές κατοικίες είναι πολύ συνηθισμένη και ο λόγος είναι απλός, η τεράστια ποικιλία που έχει εφαρμογή σε όλους τους χώρους μιας κατοικίας από το μπάνιο μέχρι το σαλόνι. Υπάρχουν πλακάκια που προσομοιάζουν με γρανίτη, ξύλο ή αισθησιακό δέρμα, άλλα που αποπνέουν τη χαρακτηριστική θαμπή γυαλάδα του μετάλλου και άλλα που χρειάζεται να τα αγγίξεις για να πειστείς πως δεν είναι φτιαγμένα από βότσαλα ή ψάθα. Μπορείτε να τα βρείτε ματ ή γυαλιστερά και σε διαστάσεις που ικανοποιούν και τα πιο περίεργα και δύσκολα γούστα. Η εμφάνισή τους μπορεί να είναι ομοιόμορφα χρωματισμένη αλλά υπάρχουν και σχέδια με τα “νερά” τους να παίζουν.
Συντήρηση:
Η συντήρηση ενός κεραμικού δαπέδου είναι απλή και επιτυγχάνεται μόνο με έναν απλό καλό καθαρισμό. Καθαρίζονται εύκολα, με αλκαλικά καθαριστικά και νερό. Οι επίμονοι λεκέδες καθαρίζονται με μηχανικό τρόπο ή με κατάλληλα απορρυπαντικά. Η μόνη προσοχή που χρειάζεται είναι στα κεραμικά πλακίδια που είναι ανάγλυφα και είναι πιο εύκολο να συσσωρεύσουν βρομιά και να μην καθαριστούν καλά με το σφουγγάρισμά. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να γίνεται πιο σχολαστικά ο καθαρισμός και με μεγαλύτερη προσοχή.
3) Ψηφιδωτά δάπεδα
Τα δάπεδα με ψηφίδες συνηθίζεται να τοποθετούνται σε μπάνια και κουζίνες, υπάρχουν όμως και άλλες περιπτώσεις όπου μπορούν να συνδυαστούν με άλλα υλικά και να εφαρμοστούν και σε άλλους, μεγαλύτερους χώρους. Τα κυριότερα υλικά του ψηφιδωτού δαπέδου είναι κύβοι μαρμάρου, πέτρας, τερακότας ή και συνδυασμοί όλων των παραπάνω.
Συντήρηση :Τα ψηφιδωτά δάπεδα δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις αλλά χρειάζονται καθημερινό καθάρισμα για να μη συσσωρεύεται σκόνη στους αρμούς. Το καθάρισμα γίνεται με ζεστό νερό και απορρυπαντικό.
4) Δάπεδα από σκυρόδεμα
Πρόκειται για την πιο σύγχρονη μορφή ενός σκληρού δαπέδου. Παλαιότερα δεν χρησιμοποιούνταν σε κατοικίες όμως τα τελευταία χρόνια κάνει την εμφάνισή του και εκεί, δημιουργώντας ένα πιο μοντέρνο – βιομηχανικό στιλ. Πολλοί είναι οι τρόποι τοποθέτησής του. Είτε με πλάκες μεγάλου μεγέθους είτε με πλακάκια είτε κατευθείαν στο χώρο.
Συντήρηση:
Στην περίπτωση του σκυροδέματος, πρέπει να βερνικώνεται συχνά για να μη συσσωρεύονται ρύποι στην επιφάνειά του που θα αλλοιώσουν το χρώμα του και την υφή του.
5) Δάπεδα από τούβλο
Το τούβλο είναι το παλαιότερο δομικό υλικό με ευρεία χρήση για πολλές δεκάδες χρόνια. Ως υλικό επίστρωσης δαπέδων, μας παραπέμπει αισθητικά κυρίως σε εξοχικά σπίτια, στιλ “κάντρι”. Τα νέα όμως τούβλα χάρη στη διαφορετική τους εμφάνιση μπορούν να τοποθετηθούν σε όλους τους χώρους, δίνοντας μοντέρνο αποτέλεσμα. Η επιφάνειά τους μπορεί να είναι λεία ή τραχιά, ενώ τα ήδη χρησιμοποιημένα τούβλα, με εμφανή την πατίνα του χρόνου επάνω τους, δίνουν ένα ιδιαίτερο αισθητικό αποτέλεσμα στους χώρους που χρησιμοποιούνται. Σαν υλικό είναι πολύ γερό, απλό και ανεπιτήδευτο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με ξύλο, πέτρα και άλλα υλικά.
Συντήρηση:
Τα δάπεδα από τούβλο δεν χρειάζονται ιδιαίτερη συντήρηση. Αρκεί να καθαρίζονται σχεδόν καθημερινά με ζεστό νερό και απορρυπαντικό.
Β) ΜΑΛΑΚΑ ΔΑΠΕΔΑ
Τα περισσότερα από τα μαλακά δάπεδα τοποθετούνται πάνω σε άλλα, γι’ αυτό και χρησιμοποιούνται κυρίως σε ανακαινίσεις κτιρίων. Επίσης λόγω της υφής του υλικού τους έχουν εφαρμογή και σε παιδικά δωμάτια.
1) Δάπεδα από λινέλαιο
Το δάπεδο λινελαίου είναι όχι πολύ οικονομικό και παρέχει άριστη απορρόφηση κραδασμών. Πρόκειται για ένα είδος δαπέδου με μεγάλη ποικιλία χρωμάτων. Μπορεί να τοποθετηθεί πάνω σε δάπεδα που έχουν ήδη υποστεί αρκετές καταπονήσεις αλλά και σε δάπεδα με ενδοδαπέδια θέρμανση. Στην αρχή της χρήσης το μπορεί να εμφανιστεί ένα ελαφρύ κιτρίνισμα αλλά δεν πρέπει να σας ανησυχεί αυτό! Προέρχεται από την παραμονή του υλικού στο φούρνο και εξαφανίζεται μετά τον πρώτο ηλιασμό του.
Συντήρηση:
Τα δάπεδα από λινέλαιο δεν χρειάζονται συντήρηση και καθαρίζονται πολύ εύκολα με απλά καθαριστικά.
2) Βινυλικά δάπεδα
Τα βινυλικά δάπεδα έχουν και αυτά τις δικές τους διαφορετικές επιστρώσεις. Τα πιο απλά έχουν μία στρώση σε βασικό χρώμα και ένα δεύτερο χρώμα ως διακοσμητικό.
Συντήρηση:
Με ειδικές επεξεργασίες, στην επιφάνειά τους τα βινυλικά δάπεδα γίνονται εύκολα ανθεκτικά. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται στα σημάδια από παπούτσια, τα οποία πρέπει να καθαρίζονται άμεσα. Είναι ένα υλικό ήδη αδιάβροχο, για τον καθαρισμό του οποίου αρκεί το σκούπισμα.
3) Δάπεδα από φελλό
Τα δάπεδα από φελλό είναι σίγουρα ανθεκτικά και οικονομικά. Προσφέρει άψογη ηχομόνωση, ελαστικότητα, εξαιρετική επαναφορά στα χτυπήματα και στο βάρος, διατηρεί σταθερή θερμοκρασία, είναι αντιαλλεργικά, αντιστατικά, αδιάβροχα και ενδείκνυται για ενδοδαπέδια θέρμανση. Θεωρείται το πλέον κατάλληλο και ασφαλές για την επένδυση παιδικών δωματίων. Είναι αντιολισθητικό ακόμα και υγρό ή γυαλισμένο.
Συντήρηση:
Τα δάπεδα από φελλό πρέπει να βερνικώνονται για να γίνονται αδιάβροχα. Σε σημεία φθοράς, το βερνίκι μπορεί να ανανεώνεται τοπικά για να μπορεί να διατηρηθεί στο χρόνο.
Γ) ΞΥΛΙΝΑ ΔΑΠΕΔΑ
Τα ξύλινα δάπεδα, όπως αναφέραμε στην αρχή αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία από μόνα τους. Ο λόγος είναι τόσο η εμφάνισή τους όσο και οι ιδιότητές τους λόγω του υλικού (ξύλο) που το φέρνουν πρώτο στις προτιμήσεις των καταναλωτών.
Το ξύλο ως υλικό είναι ζεστό και φιλικό και δημιουργεί μια αίσθηση θαλπωρής στο χώρο τον οποίο βρίσκεται. Όσον αφορά τις ιδιότητες του υλικού το ξύλο είναι θερμοηχομονωτικό το οποίο σημαίνει πως διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία του χώρου στον οποίο εφαρμόζεται χωρίς να αποβάλει ή να προσροφά θερμοκρασία από το περιβάλλον. Με απλά λόγια δροσερό το καλοκαίρι και θερμό το χειμώνα. Επίσης, απορροφά τους ήχους και αυτό το κάνει κατάλληλο για παιδικό δωμάτιο.
Δάπεδα μπορούν να κατασκευαστούν από πολλά είδη ξύλων που έχουν διαφορετική σκληρότητα και η επιλογή εξαρτάται από τη χρήση που θέλουμε να έχουμε στο δάπεδο. Οπότε μπορούμε να τα διακρίνουμε σε τρεις κατηγορίες: στα μαλακά ξύλινα δάπεδα, τα ημίσκληρα και τα σκληρά. Τα μαλακά ξύλα προέρχονται από αειθαλή δέντρα, όπως το έλατο και η σημύδα, τα ημίσκληρα από πεύκο, οξιά και τα σκληρά από δρυ, καστανιά κ.ά.
Τα μαλακά ξύλα είναι λιγότερο ανθεκτικά στις καταπονήσεις αλλά πιο οικονομικά, ενώ τα σκληρά είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά αλλά ακριβότερα. Η τιμή επίσης μπορεί να επηρεαστεί από το κατά πόσο θα περιλαμβάνεται στο ξύλο το λεγόμενο “σφάλμα” του ξύλου που είναι π.χ. οι ρόζοι. Ένα δάπεδο με εμφανείς ρόζους είναι πιο φθηνό από ένα που δεν εμφανίζει καθόλου και περιλαμβάνει πιο “υγιή” κομμάτια του ξύλου.
Το κόστος επίσης επηρεάζεται και από το είδος του ξύλου και την προέλευσή του. Τα ελληνικά είδη οξιά, πεύκο, δρυς ακόμα και αν είναι εισαγόμενα είναι πολύ φθηνότερα από τα λεγόμενα τροπικά είδη ξυλείας όπως είναι τα ντουσιέ, ιρόκο, νιαγκόν ή μαόνι. Τα είδη αυτά προέρχονται από την Αφρική κυρίως και είναι πιο σκούρα από τα συνηθισμένα ευρωπαϊκά είδη.
Δρυ, πεύκο, οξιά, καστανιά ή κερασιά εισάγουμε από την Ευρώπη, ενώ το γνωστό πιτς πάιν ή όρεγκον πάιν εισάγεται από το Όρεγκον της Αμερικής και δεν είναι τίποτα άλλο από το πεύκο που απλά φύεται σε εκείνη την περιοχή και έχει πάρει το όνομά του από εκεί.
Τα μαλακά ξύλα χρησιμοποιούνται σε χώρους υπνοδωματίων κυρίως που δεν υπάρχει μεγάλη καταπόνηση αλλά γενικά η χρήση τους είναι περιορισμένη. Τα ημίσκληρα ξύλα ενδείκνυνται για χώρους υποδοχής, ενώ τα σκληρά είναι ιδανικά για χώρους με ιδιαίτερη καταπόνηση όπως είναι το σαλόνι που υπάρχει συνεχής μετακίνηση και με παπούτσια (π.χ. γυναικείες γόβες).
Η ξυλεία που χρησιμοποιείται για δάπεδο θα πρέπει να προσέξετε να είναι υγιής, χωρίς ρόζους, στρεψοϊνια (δηλαδή με στραβά νερά του ξύλου) και γενικότερα με σφάλματα δομής του ξύλου όπως λέγεται.
Συντήρηση:
Τα σύγχρονα ξύλινα δάπεδα είναι άριστα κατασκευασμένα και με μια προσεκτική χρήση μπορούν να διατηρηθούν για πάρα πολλά χρόνια σε άριστη κατάσταση. Μπορείτε να τα βρείτε στο εμπόριο είτε προβερνικωμένα είτε όχι. Όπως και να έχει αν το ξύλινο δάπεδο έχει περαστεί με βερνίκι, τότε διαρκεί για χρόνια χωρίς να χρειάζεται ανανέωση. Αν έχει περαστεί με κερί, χρειάζεται ανανέωση κάθε 2-3 μήνες. Το καθημερινό τους καθάρισμα γίνεται με ένα απλό σκούπισμα και σφουγγάρισμα με υγρό -αλλά πολύ καλά στραγγισμένο- πανί. Το σημαντικό είναι να μην υπάρξουν λιμνάζοντα νερά τα οποία θα εισχωρήσουν στους αρμούς και θα έχει σαν αποτέλεσμα να φουσκώσουν με το πέρασμα του χρόνο το ξύλο.
